آنتی‌بیوتیک‌ها در گروه داروهایی قرار دارند که از آن‌ها برای درمان بیماری‌های عفونی استفاده می‌شود. متأسفانه بسیاری از افراد بدون تجویز پزشک و به صورت خودسرانه اقدام به مصرف آنتی‌بیوتیک می‌کنند. این امر در طولانی مدت منجر به بروز عوارض و آسیب‌های جدی برای سلامتی بدن انسان می‌شود. به همین جهت با مشاهده هر گونه عفونت یا بیماری عفونی بدون مراجعه به پزشک متخصص داروی آنتی‌بیوتیک مصرف نکنید. یکی از رایج‌ترین داروهای آنتی‌بیوتیک که برای بسیاری از بیماری‌های عفونی تجویز می‌شود، قرص داکسی سایکلین Doxycycline است که در ادامه به معرفی و عوارض جانبی آن خواهیم پرداخت.
قرص داکسی سایکلین چیست؟
قرص Doxycycline نوعی آنتی‌بیوتیک از گروه تتراسایکلین است که به صورت اختصاصی برای درمان بیماری‌های عفونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولا پزشکان در تشخیص عامل عفونت در بدن بیمار این قرص را تجویز می‌کند تا به فرایند رشد باکتری‌ها خاتمه دهد.
موارد مصرف قرص داکسی سایکلین
همان‌طور که از دسته‌بندی این قرص مشخص است، برای درمان بیماری‌های عفونی و متوقف کردن رشد باکتری‌ها در بدن، توسط پزشک متخصص تجویز می‌شود. به طور کلی برای اشاره به موارد مصرف قرص داکسی سایکلین می‌توانیم به بیماری‌های زیر اشاره کنیم:
- عفونت‌های باکتریایی مانند آکنه
- عفونت‌های تنفسی
- عفونت روده
- عفونت لثه و غدد لنفاوی
- عفونت‌های چشم
- بیماری التهابی لگن
- عفونت دستگاه ادراری و دستگاه تناسلی
- بیماری سفلیس
- بیماری کلامیدیا
- بیماری سوزاک
- عفونت‌های ناشی از شپش یا کنه
- عفونت ناشی از مصرف آب و مواد غذایی آلوده
- بیماری سیاه زخم
- پیشگیری از بیماری مالاریا (اگر به کشوری سفر می‌کنید که احتمال ابتلا به مالاریا در آن وجود دارد، پیش از رسیدن به آن منطقه باید قرص Doxycycline مصرف کنید.)
موارد منع مصرف قرص داکسی سایکلین
یکی از مهمترین موارد منع مصرف این قرص، عدم تجویز برای بانوان باردار و مادران شیرده است؛ به این دلیل که مصرف این دارو احتمال ایجاد اختلال در روند رشد استخوان و دندان‌های نوزاد را افزایش می‌دهد. افرادی که به آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین حساسیت دارند، نباید قرص داکسی سایکلین مصرف کنند. همچنین تجویز این دارو به کودکان زیر 8 سال نیز با محدودیت همراه است. از دیگر موارد منع مصرف این قرص می‌توانیم به بیماران کلیوی و افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی اشاره کنیم.
مکانیسم اثر قرص داکسی سایکلین
همان‌طور که پیش از این اشاره کردیم، این قرص از رشد باکتری‌ها جلوگیری کرده و مانع تکثیر آن‌ها در بدن انسان می‌شود. با تشخیص به موقع عفونت در بدن و شروع مصرف قرص داکسی سایکلین، روند رشد و تکثیر باکتری‌ها کاهش پیدا کرده و در نهایت متوقف می‌شود.
عوارض جانبی قرص داکسی سایکلین
از رایج‌ترین عوارض قرص Doxycycline می‌توانیم به موارد زیر اشاره داشته باشیم:
- التهاب و حساسیت‌های پوستی مانند کهیر، تاول، خارش، تورم و...
- احساس درد و تورم در ناحیه گلو
- افزایش دمای بدن
- سوزش و قرمزی چشم
- اشکال در تنفس
- احساس تورم بر روی پوست صورت
- علائم شبیه به سرماخوردگی و آنفولانزا
- تغییر رنگ پوست، چشم و ناخن
- دردهای عضلانی و ضعف بدن
- اضطراب و خشک شدن دهان
- کاهش بی‌دلیل اشتها
سیستم ایمنی بدن برخی از افراد با مصرف این قرص به صورت شدید واکنش نشان می‌دهد. در این شرایط شخص باید در زمانی کوتاه به پزشک متخصص مراجعه کند. عوارضی مانند سرگیجه و سردرد شدید، حالت تهوع و استفراغ، معده درد، افزایش ضربان قلب، تغییر رنگ ادرار، شنیدن صدای زنگ در گوش، کاهش گلبول‌های سفید خون، از دست دادن بینایی، کبودی بدون دلیل، درد در ناحیه قفسه سینه و... از عوارض جدی ناشی از مصرف قرص داکسی سایکلین هستند.
عوارض مصرف بیش از اندازه (اوردوز) قرص داکسی سایکلین
استفاده بیش از اندازه دارو احتمال بروز اوردوز را افزایش می‌دهد. به همین جهت پزشکان مصرف انواع دارو به خصوص آنتی‌بیوتیک‌ها را بدون نسخه ممنوع اعلام کرده‌اند. مصرف زیاد این قرص ممکن است باعث مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس شدید و تشنج شود.
هشدارها درباره قرص داکسی سایکلین
اگر به تازگی جراحی مرتبط با بیماری‌های معده انجام داده‌اید، مصرف قرص داکسی سایکلین عوارضی جدی برای شما به همراه خواهد داشت. همچنین پزشکان بیماران مبتلا به لوپوس و آسم را از مصرف این قرص منع کرده‌اند. هشدار دیگری که در ارتباط با مصرف این قرص می‌توانیم ذکر کنیم، قرار نگرفتن در معرض مستقیم نور خورشید است. به این دلیل که قرص Doxycycline باعث حساس شدن پوست در برابر نور خورشید می‌شود.
تداخلات دارویی قرص داکسی سایکلین
آموکسی سیلین یکی از شناخته‌شده‌ترین داروهای آنتی‌بیوتیک است که مصرف هم‌زمان آن با قرص داکسی سایکلین، امری خطرناک محسوب می‌شود. تعداد بیشماری دارو نیز وجود دارند که پزشکان مصرف آن‌ها را همراه با این قرص ممنوع اعلام کرده‌اند؛ در ادامه اشاره کوتاهی به آن‌ها خواهیم داشت:
- آمپی سیلین
- سولفات منیزیم
- دیکلوساسیلین
- بکساروتن
- اسید اسکورییک
- آسیترتین
- نافسیلین
- پنی سیلین جی
- متوکسی فلوران
- ژستودن
- دینوژست
- لونورژسترول
- اگزاسیلین و...
همه ما از این موضوع مطلع هستیم که تجویز بعضی از داروها با یکدیگر، نقش مهمی در روند بهبودی بیمار دارد. در این موقعیت پزشکان ترجیح می‌دهند به روند درمان بیمار کمک کنند تا نگران عوارض جانبی مصرف هم‌زمان داروها باشند. البته داروهایی که باعث بروز خطرهایی جدی برای شخص می‌شوند در این دسته‌بندی قرار نمی‌گیرند.
مطالعه بیشتر درباره قرص داکسی سایکلین
بسیاری از افراد تصور می‌کنند این قرص بر روی درمان بیماری کرونا نیز تأثیر مثبت دارد؛ این تصور کاملا غلط بوده و مصرف Doxycycline هیچ نقشی در روند بهبودی این بیماری ندارد. قرار گرفتن این ویروس در گروه بیماری‌های عفونی باعث شده تا برخی از افراد در خصوص مصرف این قرص اشتباه کنند. همچنین مصرف این قرص در درمان بیماری‌های ویروسی ساده مانند سرماخوردگی و آنفولانزا نیز تأثیری ندارد.
قرص Doxycycline همچون داروهای دیگر به صورت قرص، شربت، پودر و کپسول در داروخانه‌ها موجود است. در این مطلب به عدم مصرف خودسرانه دارو اشاره کردیم. توجه داشته باشید که دوز مصرفی قرص داکسی سایکلین باید توسط پزشک متخصص، مشخص شده باشد. در غیر این صورت احتمال بروز مشکلات و عوارض جدی افزایش پیدا می‌کند.
نکته مهم دیگر در ارتباط با مصرف این قرص، فراموش کردن زمان خوردن دارو است. هر زمان که مصرف قرص را فراموش کردید، بدون معطلی هر ساعتی که این موضوع را به خاطر آوردید، برای خوردن آن اقدام کنید؛ البته توجه داشته باشید که زمان‌بندی شما باید به شکلی باشد که در یک روز، دو وعده یا دو دوز قرص مصرف نکنید.
برای مطالعه بیشتر در مورد این دارو، می‌توانید به منابع معتبر زیر مراجعه بفرمایید:
نظرات مصرف‌کنندگان درباره این دارو
در نظرسنجی انجام شده از افرادی که قرص داکسی سایکلین مصرف کرده‌اند، به این نتیجه رسیدیم که حدود 50 درصد از مصرف‌کنندگان نسبت به روند بهبود بیماری خود راضی بوده‌اند. مصرف بیشتر داروها با عوارض جانبی همراه است اما این عوارض معمولا مشکلاتی جدی برای بیماران ایجاد نمی‌کنند؛ به این ترتیب داشتن عوارض، دلیل محکمی‌برای اثر نامطلوب دارو بر روی روند بهبودی نخواهد بود.
نتیجه گیری و جمع بندی
در آخر به این جمع‌بندی می‌رسیم که قرص داکسی سایکلین، دارویی مؤثر برای درمان بسیاری از بیماری‌های عفونی محسوب می‌شود. زمان مناسب برای مصرف این قرص، ساعات اولیه صبح است. البته اگر مصرف قرص در این ساعت از روز، باعث ایجاد مشکلات معده شود، شما می‌توانید قرص را همراه با وعده‌های غذایی مصرف کنید. بیشتر مصرف‌کنندگان این قرص از خارش پوست در روزهای اول معترض بوده‌اند که این عوارض تنها چند روز پس از مصرف برطرف خواهد شد. به طور کلی مصرف این قرص و دوز مورد نیاز باید تحت نظر پزشک تجویز شود.
